Tüp Bebek Tedavisinde Yeni Umut: Yumurtalık Dokusu Dondurma

Erken dönem menopoz, kanser tedavileri veya herhangi bir nedenle yumurtalıkları ameliyat ile alınmak zorunda kalan kadınların yumurta dokusu dondurma yöntemi sayesinde doğurganlıkları korunmaktadır. Dondurulan yumurtalık dokusu ihtiyaç veya kür halinde özel yöntemler ile çözülerek yine cerrahi olarak yumurtalıklara yerleştirilir ya da transplante edilir. 

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Tüp Bebek bölümünde, Dr. Öğr. Üyesi Murat Keskin ‘yumurtalık dokusu dondurma’ hakkında bilgiler verdi.

Kadınlar yumurtalıklarında yumurta dolu olarak doğarlar ve ergenlikten itibarende her ay bir tane yumurta yumurtlayarak gebe kalma ve çocuk sahibi olma şansı yakalarlar. Bununla beraber her ay gelişen bu yumurtadan salgılanan Östrojen denen kadınlık hormonu cilt, kalp, kemik metabolizması, cinsellik gibi vücudun tüm bölümlerinin sağlıklı olmasına katkıda bulunmaktadır. Ancak bu yumurtalarında bir ömrü vardır ve her kadın eninde sonunda bu yumurtaları kaybederek menapoza girmektedir.

Kadınlar ortalama 49-50 yaşlarında regl görmemeye başlasalarda yumurtalıklardaki sağlıklı yumurtalar ortalama 45 yaş civarında bitmektedir. Kadınların yaklaşık %1 inde de erken menopoza rastlanmaktadır.

Kadın menopozda östrojen hormonunun azalmasıyla birlikte de erken dönemde ateş basması, nefes darlığı, çarpıntı, psikolojik sorunlar geç dönemde de kemik erimesi, kalp hastalıkları gibi çeşitli problemler yaşamaktadır. Günümüzde insan hayatının uzaması ile kadınlar hayatlarının önemli bir kısmını menapozda geçirmektedir.

Bunun için de çeşitli hormon tedavileri uygulanabilmekle beraber az da olsa meme kanser riskini artırdığına dair bulgular varolduğundan her kadına uygulanmamaktadır. Bu amaçla kadının uzun yıllar daha kendi yumurtalıklarından üretilen östrojen hormonundan mahrum kalmaması sağlanarak menopoz geciktirilebilmektedir.

Bilindiği gibi kanser tedavilerinde uygulanan kemoterapi, radyoterapi gibi yöntemler yada yumurtalık ameliyatları gibi cerrahi işlemler bayanlarda yumurtaların zarar görmesine neden olur ve bu hastaların çocuk sahibi olma şansları yok denecek kadar azalabileceği gibi tamamen de bitebilir. Kanser tedavisi görecek kız çocuklarında ve doğurmamış kadınlarda çocuk sahibi olabilme şanslarını koruyabilmek amacıyla yirmi yıldan uzun süredir uygulanan  yumurtalık dondurma yöntemleri daha da gelişmiş ve günümüzde dondurulan yumurtalık dokusu tekrar hastanın kendisine nakledilerek çocuk sahibi olabilmeleri sağlanmaktadır. Bu yöntem artık deneysel olmaktan çıkmış klinik uygulamada yerini almıştır.

Bu yöntemin yumurta dondurmaya göre en önemli avantajı binlerce yumurta dondurulabilmesidir. Bilindiği gibi günümüzde doğurganlığı korumak için daha yaygın uygulanan yumurta dondurma yöntemi ile dondurulabilecek yumurta sayısının sınırlı olması, bu yöntemin önemli bir dezavantajıdır.

Bu çalışmalar bize yumurtalık dondurma ve tekrar nakletme yönteminin  menopozu da geciktirebileceği fikrini vermiştir. Menopoza girmeden önce alınıp dondurulacak yumurtalık dokusu menapoz sonrası tekrar hastaya nakledilerek yumurtalık fonksiyonlarının devam ettirilmesi ve böylece yine kendi östrojen hormonuna kavuşması mümkündür. Üstelik dondurulan yumurtalık parçaları tek seferde değil bölünerek birkaç kez bu işlem tekrarlanarak kadının uzun yıllar menopoza girmemesi sağlanabileceği ön görülmektedir.